Kynokephalos Moderator Członek Kapituły Samochodzikowej Książki Roku
Pomógł: 139 razy Dołączył: 07 Cze 2011 Posty: 6655 Skąd: z dużego miasta.
Wysłany: 2018-09-18, 06:06:05
Nietajenko napisał/a:
Wychodzi na to, że nazwa tej miejscowości jest przymiotnikiem odrzeczownikowym.
Raczej dzierżawczym. I (dodajmy dla formalności) była kiedyś, a dziś jest rzeczownikiem. Kraków i Warszawa też, ale już od wieków nie odmieniają się przymiotnikowo.
Nietajenko napisał/a:
M. kto, co? - Charzykowy/Zachariaszowy
D. kogo, czego? - Charzykowego/Zachariaszowego
C. komu, czemu? - Charzykowemu/Zachariaszowemu
B. kogo, co? - Charzykowego/Zachariaszowego
N. z kim, z czym? - Charzykowym/Zachariaszowym
Ms. o kim, o czym? - Charzykowym/Zachariaszowym
W. o! - Charzykowy/Zachariaszowy
Biernik chyba powinien być inny, ale poza tym odmiana jest wewnętrzeni spójna i ma sens.
Ale czy jest właściwa? Czy ktoś mawia na przykład "jadę do Charzykowego"?
Zauważ, że pomimo dzielących je różnic wszystkie dotychczas proponowane deklinacje zakładały, że źródłowy przymiotnik stoi w liczbie mnogiej. Cokolwiek tam Zachariasz posiadał, raczej nie był to kąt ani nic innego w rodzaju męskim liczby pojedynczej. Teoretyczne wyprowadzanie odmiany jednynie ze swojskiego dla nas brzmienia mianownika wydaje mi się ryzykowne. Chyba, że znasz przykłady użycia właśnie takiego wzorca.
Pozdrawiam,
Kynokephalos
_________________ Wonderful things...
Zwycięzca rywalizacji rowerowej w 2019 r.
Kynokephalos Moderator Członek Kapituły Samochodzikowej Książki Roku
Pomógł: 139 razy Dołączył: 07 Cze 2011 Posty: 6655 Skąd: z dużego miasta.
Wysłany: 2018-09-18, 06:49:06
Powrócę do odmiany zalecanej przez Słownik Poprawnej Polszczyzny. Zmieniłem w niej tylko biernik, bo wyglądał jednak na jakąś pomyłkę.
Zebrałem przykłady ze stron lokalnych instytucji i z tamtejszej prasy, która pisze na przykład: "Poczta wraca do Charzyków" (gminachojnice.com.pl), "Dyskusyjny Klub Książki wybrał się do Charzyków" (bibliotekachojnice.pl), "Czy Charzykowom potrzebna jest świetlica terapeutyczna?" (czersk.naszemiasto.pl , chodzi o Czersk w powiecie chojnickim), "Wszyscy zazdroszczą Charzykowom" (chojnice.com), "Tramwaj wodny między Charzykowami a Swornegaciami" (chojnice24.pl), "Sprzedaż działki pod Charzykowami" (dziennikbaltycki.pl), "Szkoła podstawowa w Charzykowach" (zscharzykowy.edupage.org), "Powstanie książka o Charzykowach" (chojnice24.pl).
Nie pieczętuje to sprawy, być może da się znaleźć lokalne przykłady innej deklinacji. Ale ta wydaje mi się dominująca.
Coraz bardziej wierzę, że nazwę należy odmieniać tak jak "Koziegłowy" czy jak "sowy". Powiedzmy, że Zachariasz miał tam jakieś dąbrowy. I tak jak dąbrowy będę odmieniał, chyba że ktoś wyjdzie z lepszymi argumentami.
Pozdrawiam,
Kynokephalos
P.S. Znalazłem podcast na ten temat, ale nie udało mi się go uruchomić. Może ktoś z Was będzie miał więcej zdolności:
./redir/www.polskieradio....-w-Charzykowach
_________________ Wonderful things...
Zwycięzca rywalizacji rowerowej w 2019 r.
Z tymi tekstami lokalnymi to jest tak, że każda strona/gazeta/portal ma (powinna mieć) swojego korektora i on nie może przepuścić odmiany niezgodnej z zasadami obecnie zalecanymi. Z drugiej strony to może tylko my utrwaliliśmy sobie odmianę zawartą u Nienackiego, jak się okazuje błędną.
Even, kolego, z racji, że jesteś "lokalesem" być może dysponujesz wiedzą czy Charzykowy jest to liczba pojedyncza czy mnoga. Wiem, że z kaszebska nazwa ta pisze się Charzëkòwë. Ta forma jednak wskazuje zarówno na liczbę pojedynczą jak i mnogą.
Even, kolego, z racji, że jesteś "lokalesem" być może dysponujesz wiedzą czy Charzykowy jest to liczba pojedyncza czy mnoga. Wiem, że z kaszebska nazwa ta pisze się Charzëkòwë. Ta forma jednak wskazuje zarówno na liczbę pojedynczą jak i mnogą.
"Lokalsem" nie jestem do Chojnic mam ponad 100km, ale obiecuję podpytać znajomych nauczycieli z Chojnic.
_________________
Martin Even
Grands Boulevards.
Akty meskie i kobiece bez odchyleń w stronę pornografii
Błogosławieni, którzy nie mając nic do powiedzenia, milczą
Kynokephalos Moderator Członek Kapituły Samochodzikowej Książki Roku
Pomógł: 139 razy Dołączył: 07 Cze 2011 Posty: 6655 Skąd: z dużego miasta.
Wysłany: 2018-09-19, 05:14:33
Szara Sowa napisał/a:
Z tymi tekstami lokalnymi to jest tak, że każda strona/gazeta/portal ma (powinna mieć) swojego korektora i on nie może przepuścić odmiany niezgodnej z zasadami obecnie zalecanymi.
Pewnie masz rację. Ale w każdym razie oznaczałoby to, że właśnie taka odmiana - przynajmniej teoretycznie - obowiązuje.
A w praktyce? Chciałem znaleźć w internecie jakieś bardziej swobodne forum odwiedzane przez Charzykowian, ale na nic takiego nie natrafiłem.
Wreszcie się załadował. Niestety nie wyjaśnia dokładniej ewolucji nazwy. Potwierdza tylko jeszcze raz powyższą regułę i podsuwa garść innych przykładów, wśród których Charzykowy mogą poczuć się mniej cudacznie:
Cytat:
Chcielibyśmy mieć wszystko idealnie poukładane w języku. Na przykład widzimy nazwę geograficzną zakończoną na -owy i odruchowo odmieniamy ją tak, jak identycznie zakończony przymiotnik, na przykład domowy czy stołowy. Niestety nie mamy takiego komfortu. Nie każde słowo zakoczone na -owy przybiera końcówki przymiotnika. Dostrzegł to pan A.B. z Chojnic, położonych niedaleko miejscowości o nazwie Charzykowy - która to nazwa odmieniana jest na trzy sposoby. Jedni mówią jadę do Charzykowa, jestem w Charzykowie, inni: jadę do Charzykowych, jestem w Charzykowych, czyli właśnie tak jak przymiotnik typu domowy, stołowy, a jeszcze inni - wśród nich jest nasz słuchacz - jadę do Charzyków, jestem w Charzykowach. Pan A. podaje w mailu przesłanym pod adresem katarzyna[kropka]kosińska[małpa]polskieradio[kropka]pl, że opodal są dwie miejscowości o podobnym zakończeniu - Lichnowy i Czyczkowy - które są odmieniane w ten sposób: jadę do Lichnów, jestem w Czyczkowach. To dla pana A. jest argumentem za tym, by mówić jadę do Charzyków, zachwycam się Charzykowami.
Ma pan rację. Mimo, że w nazwie Charzykowy jest to -owy, które występuje w nazwie choćby Kasprowy, a przede wszystkim w przymiotnikach nie będących nazwami własnymi jak choćby pokojowy czy domowy, to tę nazwę Charzykowy odmieniamy tak jak rzeczownik w liczbie mnogiej. Podobnych do tych Charzyków nazw miescowości jest kilka. Są to Rydułtowy, Makoszowy, Subkowy, Maćkowy czy Lichnowy i Czyczkowy, o których wspomniał pan A.B. One wszystkie pod względem gramatycznym są rzeczownikami liczby mnogiej. Mówimy więc te Charzykowy są piękne, pojechałem do starych Rydułtów, pomogliśmy górniczym Makoszowom, lubię te nasze Maćkowy, zachwycam się ładnymi Lichnowymi, jestem w starych Czyczkowach. Najłatwiej zapamiętać, że te nazwy trzeba odmieniać tak jak rzeczownik w liczbie mnogiej, czyli na przykład podkowy. Wtedy nie będzie kłopotu.
Pozdrawiam,
Kynokephalos
_________________ Wonderful things...
Zwycięzca rywalizacji rowerowej w 2019 r.
Kynokephalosie, nie bardzo przemawia do mnie zacytowana przez Ciebie argumentacja. Jej autor nie poświęcił czasu na konfrontację odmiany z etymologią tej nazwy. Uważam za mało trafne porównanie (no właśnie) Charzykowego do podkowy. Skoro już wiemy, że wywodzi się ta nazwa od Charzyka czyli Zachariasza to porównanie miałoby sens gdyby miejscowość nazywała się Charzyki, a nie Charzykowy.
_________________
Kynokephalos Moderator Członek Kapituły Samochodzikowej Książki Roku
Pomógł: 139 razy Dołączył: 07 Cze 2011 Posty: 6655 Skąd: z dużego miasta.
Wysłany: 2018-09-19, 07:19:32
Nietajenko napisał/a:
Jej autor nie poświęcił czasu na konfrontację odmiany z etymologią tej nazwy.
A nawet przeciwnie: ucieka od tej konfrontacji, zamykając sprawę stwierdzeniem, że nazwa "Charzykowy" jest rzeczownikiem.
Mając naszą wiedzę o Zachariaszu-Charzyku, można za niego dopowiedzieć: już stała się rzeczownikiem i nie odmienia się jak przymiotnik; mimo że kiedyś może i odmieniała się jak przymiotnik.
Nietajenko napisał/a:
Uważam za mało trafne porównanie (no właśnie) Charzykowego do podkowy.
Nie, źle mówisz. Powinno być "Charzyków do podków". :-)
Nietajenko napisał/a:
Skoro już wiemy, że wywodzi się ta nazwa od Charzyka czyli Zachariasza
Tak, ale etymologia nie do końca decyduje. Wiemy, że Warszawa wywodzi się od Warsza a Kraków (według jednej z hipotez) od Kraka czy Kroka. Te słowa początkowo były przymiotnikami, ale teraz są rzeczownikami i deklinują się jak rzeczowniki o odpowiedniej końcówce.
Sam przytoczyłeś przykład "bliźniaczego" z Charzykowami miasta Chorzowa (a nie "Chorzowego" przecież).
Dawno, dawno temu porównanie przymiotnika "Warszawa" z rzeczownikiem "zabawa"[*] istotnie byłby mało trafne.
Jeden odmieniał się: Warszawa, Warszawej, Warszawej, Warszawą... a drugi: zabawa, zabawy, zabawie, zabawę...
Ale dziś - rzeczownik "Warszawa" odmienia się tak samo jak rzeczownik "zabawa".
Nikomu nie mówię którą odmianę ma stosować. Piszę tylko o swojej interpretacji tego, co na ten temat publikują językoznawcy.
[*] Czy ściślej, skoro mówimy w tamtych czasach: przymiotnika "Warszowa" z rzeczownikiem, dajmy na to, "mowa". Ale przegłos jest nieistotny dla naszego zagadnienia.
Pozdrawiam,
Kynokephalos
_________________ Wonderful things...
Zwycięzca rywalizacji rowerowej w 2019 r.
Pomogła: 169 razy Wiek: 52 Dołączyła: 05 Kwi 2013 Posty: 32587 Skąd: Warszawa
Wysłany: 2018-09-20, 22:43:14
Even napisał/a:
Berta von S. napisał/a:
To ogromna ta wyspa. Myślałam, że to mniejsze jest.
Jaka "ogromna"? To prawie trójkąt równoboczny o długości boków nieco ponad 100 metrów.
No to musiała się zlać z brzegiem, bo "b" ze zdjęcia wygląda na więcej niż 100 metrów długości.
Kynokephalos napisał/a:
Wiemy, że Warszawa wywodzi się od Warsza
A nie od Warsa i Sawy?
_________________ Drużyna 5
Kynokephalos Moderator Członek Kapituły Samochodzikowej Książki Roku
Pomógł: 139 razy Dołączył: 07 Cze 2011 Posty: 6655 Skąd: z dużego miasta.
Wysłany: 2018-09-21, 04:40:47
Berta von S. napisał/a:
A nie od Warsa i Sawy?
Nie, od samego Warsza.
Ale jeszcze nic straconego. Możemy założyć, że to Sawa była "warszowa" (zapomnijmy na chwilę, że to imię raczej męskie), i wtedy da radę od samej Sawy. :-)
Pozdrawiam,
Kynokephalos
_________________ Wonderful things...
Zwycięzca rywalizacji rowerowej w 2019 r.
Czy padło już wcześniej, że Wyspa Miłości dla Zaawansowanych nosiła wcześniej nazwę Wyspa Bachorska? To akurat mnie mocno zaskoczyło.
I jeszcze taka ciekawostka - Od 1570 roku funkcjonowała nazwa Charzykowo, natomiast od 1660 – Charzykowy (a więc: mieszkam w Charzykowach, byłam w Charzykowach, jadę do Charzyków)
Pomogła: 169 razy Wiek: 52 Dołączyła: 05 Kwi 2013 Posty: 32587 Skąd: Warszawa
Wysłany: 2018-09-30, 10:43:23
Nie, nie słyszałam wcześniej nazwy Bachorska w kontekście Wyspy Miłości. Ciekawe swoją drogą jaką nazwę ma na przedwojennych mapach.
Aldona napisał/a:
I jeszcze taka ciekawostka - Od 1570 roku funkcjonowała nazwa Charzykowo, natomiast od 1660 – Charzykowy (a więc: mieszkam w Charzykowach, byłam w Charzykowach, jadę do Charzyków)
I po co to było zmieniać?
Klimatyczna ta stara fotka.
_________________ Drużyna 5
Nietajenko Forumowy Badacz Naukowy Ojciec dwójki dzieci
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum
Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.